Αρχαιολογικό Μουσείο: Εκθεση για το περίφημο ναυάγιο των Αντικυθήρων
Για πρώτη φορά παρουσιάζεται το σύνολο των ευρημάτων από την ανέλκυση
To BHMA
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 21/03/2012, 08:19
Read English translation below
Ζεύγος χρυσών ενωτίων (2ος-1ος αι. π.Χ.)
Το σύνολο σχεδόν των αρχαιοτήτων που ανασύρθηκαν από το περίφημο Ναυάγιο των Αντικυθήρων – 378 αντικείμενα – παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου που εγκαινιάζεται στις 5 Απριλίου.
Το αρχαίο ναυάγιο εντοπίστηκε το 1900 από σύμιους σφουγγαράδες, οι οποίοι και ανέλαβαν την επιχείρηση ανέλκυσης του φορτίου του το επόμενο έτος με τη συνδρομή πλοίων του Βασιλικού Ναυτικού, ενώ μία δεύτερη φάση πραγματοποιήθηκε το 1976 από την Αρχαιολογική Υπηρεσία με τη βοήθεια του ωκεανογραφικού πλοίου του Κουστώ, την «Καλυψώ».
Σε κάθε περίπτωση λοιπόν η ανέλκυσή του σηματοδοτεί την αυγή των ενάλιων ερευνών παγκοσμίως, ενώ ο πλούτος και η σπουδαιότητα των έργων τέχνης που μετέφερε το καθιστούν μοναδικό, όπως και τον περίφημο Μηχανισμό των Αντικυθήρων, ο οποίος εκπλήσσει διαρκώς τους ειδικούς που τον μελετούν.
«Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων - Το πλοίο, οι θησαυροί, ο Μηχανισμός» είναι ο τίτλος αυτής της περιοδικής έκθεσης με την οποία το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο συνεχίζει, παρά τις δύσκολες εποχές, την υλοποίηση των στόχων του, ένας από τους οποίους είναι και η διοργάνωση τουλάχιστον μίας μεγάλης αρχαιολογικής έκθεσης κάθε χρόνο.
Την επιμέλειά της έχει ο διευθυντής του μουσείου κ. Νίκος Καλτσάς σύμφωνα με τον οποίο ο ορισμός του Ναυαγίου των Αντικυθήρων επιγραμματικά, ώστε να συμπεριληφθούν όλες οι ιδιαιτερότητες και η σημασία του, θα ήταν «ένα κέλυφος διεπιστημονικής έρευνας διαχρονικά». Και αυτό διότι τα ευρήματά του δεν αποτελούν, όπως θα ήταν αναμενόμενο, ένα κλειστό σύνολο, αφού το φορτίο του χρονολογείται από τον 4ο έως και τον 1ο αι. π.Χ. ενώ το ίδιο το φορτίο υποδεικνύει την πρώτη εμπορία έργων τέχνης του δυτικού κόσμου, με φορτηγό πλοίο.
Σε τέσσερις ενότητες αναπτύσσονται τα εκθέματα, η πρώτη από τις οποίες «Το ιστορικό της ανέλκυσης - H Αυγή της ενάλιας αρχαιολογίας» περιλαμβάνει το χρονικό των επιχειρήσεων της ανέλκυσης και των πρώτων συντηρήσεων των πολύτιμων αρχαιοτήτων καθώς και σχετικά κρατικά έγγραφα και δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής.
Στη δεύτερη με τίτλο «Το πλοίο του ναυαγίου - το μέγεθός του, το πλήρωμα και οι επιβάτες του» παρουσιάζονται σπαράγματα από το κύτος του πλοίου με τη μολύβδινη επένδυση στο εξωτερικό του και άλλα εξαρτήματα από τον εξοπλισμό του (σύστημα παροχέτευσης νερού από το κύτος, μετρητές - ανιχνευτές βυθού κ.λπ.).
Όπως προκύπτει μάλιστα από τα σωζόμενα λείψανα – αλλά και το φορτίο του – το πλοίο ήταν μία «ολκάς» (λατ. navis oneraria) εκτιμώμενης χωρητικότητας 300 τόνων.
Στην ίδια ενότητα εξάλλου εκτίθενται και αντικείμενα που ήταν στην υπηρεσία του πληρώματος και των επιβατών του (π.χ. αγγεία, λυχνάρια, παιχνίδια), τα οποία ανακαλούν την καθημερινότητα και τις συνήθειες των ανθρώπων του πλοίου.
Τι είδους προϊόντα μετέφερε η ολκάδα, από πού ξεκίνησε, πού έγινε η φόρτωση και ποιος ήταν ο προορισμός της; Στα ερωτήματα αυτά απαντά η τρίτη ενότητα με τίτλο « Η πορεία και το φορτίο του πλοίου». Τα χάλκινα και τα μαρμάρινα αγάλματα, τα γυάλινα αγγεία και τα χάλκινα σκεύη καθώς και τα χρυσά κοσμήματα που εκτίθενται στην ενότητα αυτή είναι αντιπροσωπευτικά των έργων που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο και αποτελούν ένα μέρος μόνο του φορτίου του. Γιατί το υπόλοιπο καταποντίστηκε μαζί με το πλοίο σε πολύ μεγάλο βάθος.
Τα έργα αυτά μαρτυρούν τις αισθητικές προτιμήσεις των παραγγελιοδοτών ή υποψήφιων αγοραστών, αλλά πρωτίστως αντικατοπτρίζουν το νέο ιστορικό φαινόμενο της εμπορίας έργων τέχνης. Γι΄ αυτό και η μελέτη του φορτίου θεωρείται ότι θα συνεισφέρει σημαντικά στην έρευνα για το θαλάσσιο εμπόριο και τη διακίνηση έργων ελληνικής τέχνης στο τέλος της Ελληνιστικής εποχής και της δημοκρατικής περιόδου της Ρώμης, υπό το φως των εμπορικών δραστηριοτήτων και των αισθητικών επιλογών της ανερχόμενης ρωμαϊκής αριστοκρατίας.
Ολόκληρη την τελευταία ενότητα καταλαμβάνει εξάλλου ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων καθώς εκτίθενται όλα τα σωζόμενα θραύσματα, 82 στον αριθμό, συμπεριλαμβανομένων των τριών γνωστών και μεγαλύτερων τμημάτων του, που ήδη εκτίθενται στο μουσείο.
Κι εδώ βέβαια το ενδιαφέρον είναι τεράστιο γι' αυτήν την εκπληκτική και μοναδική ασφαλώς συσκευή μαθηματικής και αστρονομικής επιστήμης. Γιατί όντως πρόκειται για ένα αστρονομικό υπολογιστικό μηχάνημα (computer), ένα αστρονομικό δηλαδή ημερολόγιο, που προσδιόριζε τον χρόνο με βάση τις κινήσεις του ήλιου, της σελήνης και τις μεταξύ τους σχέσεις, δηλαδή τις εκλείψεις και τις κινήσεις άλλων γνωστών για την εποχή πλανητών, όπως έγραψε ο Price, μελετητής των θραυσμάτων στα 1980.
Η ιστορία της ταύτισης και τα έως τώρα συμπεράσματα της διεπιστημονικής μελέτης του, σχέδια, ραδιογραφίες, τομογραφίες, ψηφιοποιημένες προσομοιώσεις και αντίγραφα των κατά καιρούς προτεινόμενων ανακατασκευών του αποτελούν το εποπτικό υλικό για τους επισκέπτες.
Στο τέλος της ενότητας μάλιστα θα προβάλλεται ολιγόλεπτη 3D ταινία, παραγωγής του Ph. Nocolet.
Επίσης στο αμφιθέατρο του Μουσείου θα προβάλλεται σε καθορισμένες ημέρες και ώρες το ντοκιμαντέρ για το ναυάγιο και τον Μηχανισμό, παραγωγής Images First Ltd., σε συνεργασία με την ΕΡΤ και την Arte.
Η έκθεση θα συνοδεύεται από ειδικό κατάλογο-μονογραφία, στον οποίο γράφουν διακεκριμένοι έλληνες αρχαιολόγοι και επιστήμονες των φυσικών επιστημών, ενώ περιλαμβάνονται οι φωτογραφίες και τα λήμματα των αντικειμένων.
Να σημειωθεί ότι η έκθεση συνδιοργανώνεται από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, την Ομάδα Μελέτης του Μηχανισμού των Αντικυθήρων και την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (Ε.Μ.Α.Ε.Τ.).
Η έκθεση θα διαρκέσει έναν χρόνο, δηλαδή έως τις 28 Απριλίου 2013.
Αρχαιολογικό Μουσείο: Εκθεση για το περίφημο ναυάγιο των Αντικυθήρων
Για πρώτη φορά παρουσιάζεται το σύνολο των ευρημάτων από την ανέλκυση
Το Υπουργείο Ναυτικών ενημερώνει (27/02/1901) για την αποστολή του πλοίου «Μυκάλη» στα Κύθηρα
Naval Cerificate 27-02-1901, for the ship Mikali on Kythera
To BHMA
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 21/03/2012, 08:19
This is a liberal translation of the article in Greek, which ensures.
Archaeological Museum. Exhibition of artefacts from the Antikythera shipwreck.
Almost all the antiquities were retrieved from the famous Antikythera Wreck - 378 items - presented for the first time in this new temporary exhibition at the National Archaeological Museum, which opens on April 5.
The ancient shipwreck was discovered in 1900 by sponge divers from Simos, who took over raising the load next year with the assistance of the Royal Navy ships, while a second phase took place in 1976 by the Archaeological Service with the help of the Cousteau oceanographic ship, the "Calypso".
The famous Antikythera Mechanism was recovered. It is a mechanism that signals the dawn of marine research worldwide, and it constantly baffles the experts who study it. Also retrieved were numerous important artistic works, some of them priceless.
"The Antikythera Wreck - The ship, the treasures of the Mechanism" is the title of this exhibition by the National Archaeological Museum. The exhibition has been staged, despite difficult times economic times. It fulfils one of the key objectives of the National Archaeological Museum – which is to organize at least one great archaeological exhibition every year.
Nikos Kaltsas, the museum's director, defines the Antikythera Wreck as "a shell of interdisciplinary research over time." This is because the findings are not, as might be expected, a closed set, since the age of artefacts in the load date from the 4th to the 1st century. BC. The cargo marks the first instance of trade within the western art world, by ship.
The Exhibition is delineated into four section; the first being "The history of lifting – the dawn of underwater archeology". This section focuses upon the time of the salvage operations, and maintenance of the first precious antiques, as well as government documents and press reports at the time.
Ζεύγος χρυσών ενωτίων (2ος-1ος αι. π.Χ.)
A pair of earings from the shipwreck.
The second, entitled "The ship wreck - its size, the crew and passengers of the ship" presents fragments of the hull with the leaden investment aboard, and other parts of the equipment (system of drainage water from the hull; counters - bottom detectors, etc.).
As can be seen even from surviving relics - and its cargo - the ship was an "Olkas" (latin navis oneraria) - estimated capacity of 300 tons.
In the same section are also exhibited objects which were in the service crew and passengers (eg vases, lamps, toys). These indicate aspects of everyday life aboard the ship.
What kind of products were carried by Olkada, where did it disembak from, where was it loaded, and what was its destination? Answers to these questions, are provided by the third exhibition - "The course and the ship's cargo." The bronze and marble statues, glass pots and copper vessels and gold jewelry displayed in this section are representative of objects that were retrieved from the wreck, and are only one part of the cargo. Why did the rest of the cargo sink with the ship in great depth?
These works reveal the aesthetic preferences of consignors or buyers, but they also reflect the new historical phenomenon of trafficking in works of art. Therefore, the study of these artifacts contributes significantly to research on maritime trade and the movement of Greek art at the end of the Hellenistic era and the democratic period of Rome, in the light of commercial activities and aesthetic choices of the rising Roman aristocracy.
The whole of the fourth section concentrates on the Antikythera Mechanism. All 82 surviving fragments are displayed, including the three well-known and largest, which are permanently exhibited in the museum.
Interest in this amazing and unique mathematical device, used to calculate the position and future course of astronomical bodies, is huge. The Antikythera mechanism is an astronomical computing device (computer), ie an astronomical calendar, which can specify the time by the movements of the sun, moon and their relationships, as well as eclipses, and the movements of other known planets at the time. This was first revealed by Derek J de Solla Price, the scientist who first endeavoured to decode the purpose of the fragments in 1980.
The Antikythera mechanism section reveals the story of the research into the mechanism, and the findings of interdisciplinary study, plans, radiography, tomography, and digitized copies of the simulations, as well as a proposed reconstruction of the visual material, for visitors.
The 3D film, of about 8 minutes duration, directed by Philippe Nicolet, about the history of discovery, will also be screened in this section.
Also in the auditorium of the Museum, on designated days and hours, documentaries by Images First Ltd, on the sinking of the ship, and the Antikythera mechanism will be screened. This is being done in association with ERT and Arte.
The exhibition will be accompanied by a monograph which includes a list of distinguished Greek archaeologists and scholars of the natural sciences, and which includes entries about, and photos of the objects.
Note that the report is organized by the National Archaeological Museum, the National Research Foundation, the Study Group of the Antikythera Mechanism and the Society for the Study of Ancient Greek Technology (E.M.A.E.T.).
The exhibition will last one year.
It will end on April 28, 2013.
