ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑΤΙΚΗ
«ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ»
Χώρα Κυθήρων, 3-4 Ιουνίου 2006

Από απόλυτη επιτυχία στέφθηκαν οι εργασίες της Διημερίδας που διοργανώθηκε στα Κύθηρα (Αίθουσα του Κυθηραϊκού Συνδέσμου, Χώρα Κυθήρων) το Σάββατο και την Κυριακή 3-4 Ιουνίου 2006 με θεματική «Προληπτική ιατρική». Φορέας διοργάνωσης ήταν το Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Δήμου Κυθήρων με τη συνεργασία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Η αθρόα προσέλευση των κατοίκων και το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε καθώς και τα πολύ καλά σχόλια των ειδικών επιστημόνων-ιατρών που συμμετείχαν με τις εισηγήσεις τους, έδωσαν το στίγμα της επιτυχίας της Διημερίδας αυτής για την πρόληψη της υγείας του σύγχρονου ανθρώπου.
Ο στόχος της Διημερίδας ήταν να ενημερώσει τους πολίτες των Κυθήρων για θέματα ιατρικής πρόληψης, κάτι που θεωρείται επιτακτική ανάγκη σε μια εποχή αλλαγών και εξελίξεων στο χώρο της ιατρικής επιστήμης και της πρόληψης της υγείας ειδικότερα. Την ανάγκη αυτή είχαν σημειώσει με εγκύκλιό τους που δημοσίευσαν σε τοπικές και ημερήσιες εφημερίδες αλλά και σε συνέντευξή τους στο τοπικό κανάλι TTV Κυθήρων τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής της Διημερίδας Γεώργιος Ν. Λεοντσίνης, Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών και Αντιδήμαρχος Παιδείας και Πολιτιστικών Θεμάτων του Δήμου Κυθήρων, Αλέξανδρος Ιωάννου Στρατηγός, Επίκουρος Καθηγητής Δερματολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και Αναστασία Πουλή, ιατρός αιματολόγος, Δρ. Πανεπιστημίου Πατρών, Επιμελήτρια Α΄ του Αντικαρκινικού Ογκολογικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας».
Η διοργάνωση της Διημερίδας με θέμα την ιατρική πρόληψη είχε συλληφθεί ως ιδέα από τον κ. Γεώργιο Λεοντσίνη, ο οποίος την είχε εισηγηθεί στον αείμνηστο Ιωάννη Στρατηγό και είχαν συμφωνήσει με πολλή ευχαρίστηση να προχωρήσουν στη διαδικασία πραγματοποίησής της στα Κύθηρα. Γι’ αυτό, με εισήγηση των μελών της Οργανωτικής Επιτροπής, η Διημερίδα αφιερώθηκε στη μνήμη του ιατρού Καθηγητού Ιωάννου Στρατηγού. Επίσης, ο κ. Λεοντσίνης, εκ μέρους του Δημάρχου Κυθήρων, ανήγγειλε την πραγματοποίηση επιστημονικού-φιλολογικού μνημόσυνου από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Δήμου Κυθήρων, αφιερωμένου στη μνήμη του Ιωάννου Στρατηγού με θεματική που θα προσδιορισθεί.
Ο Δήμαρχος Κυθήρων κ. Αρτέμιος Καλλίγερος κήρυξε την έναρξη της Διημερίδας, ο οποίος και παρακολούθησε ανελλιπώς τις εργασίες της. Ακολούθησαν οι ομιλίες του Μητροπολίτη Κυθήρων Σεβασμιωτάτου κκ. Σεραφείμ, της Επάρχου Κυθήρων κ. Χριστίνας Φατσέα και του Καθηγητή κ. Σταύρου Μπεσμπέα, Προέδρου της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας. Στη συνέχεια τις εργασίες της Διημερίδας χαιρέτισαν ο ιατρός κ. Εμμανουήλ Καλοκαιρινός, Πρόεδρος του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, και ο Καθηγητής κ. Γεώργιος Ν. Λεοντσίνης, Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Από τον κ. Λεοντσίνη αναγνώσθηκε θερμός χαιρετισμός του Υφυπουργού Παιδείας Καθηγητού κ. Γεωργίου Καλού, ο οποίος δεν κατέστη δυνατόν να παραστεί στη Διημερίδα.
Η πρώτη εισήγηση, σχετική με την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, έγινε από τον κ. Ευάγγελο Ζάχαρη, Επιμελητή της Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης, εκ μέρους του Καθηγητή Καρδιολογίας κ. Παναγιώτη Βάρδα. Ο κ. Βάρδας, Κυθήριος και Πρόεδρος του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, δεν κατέστη δυνατόν να παρευρεθεί, λόγω ακαδημαϊκών του υποχρεώσεων. Ο κ. Ζάχαρης με πολύ παραστατικό τρόπο μας ενημέρωσε για τις βλάβες των αγγείων από την εναπόθεση λιπιδίων και τους τρόπους προφύλαξής μας από αυτόν τον ύπουλο εχθρό.
Ο ογκολόγος κ. Βασίλειος Μπαρμπούνης, Αναπλ. Διευθυντής Β΄ Παθολογικής-Ογκολογικής Κλινικής του Α.Ο.Ν.Α. «Ο Άγιος Σάββας», μίλησε για την πρόληψη των κακοήθων νόσων. Μας έδειξε ότι υπάρχουν τρόποι αφενός να προφυλαχθούμε από αυτές τις επάρατες νόσους και αφετέρου να τις διαγνώσουμε εγκαίρως. Ακολούθησε 20λεπτο διάλειμμα με καφέ και θαυμάσια εδέσματα από την τοπική κουζίνα.
Στη συνέχεια ο Επίκουρος Καθηγητής κ. Αλέξανδρος Ι. Στρατηγός πραγματεύθηκε στην εισήγησή του την πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Μας εξήγησε θαυμάσια τη βλαβερή δράση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα και αναλυτικά τη χρήση των αντιηλιακών σκευασμάτων.
Στην πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδομένων νοσημάτων αναφέρθηκε ο δερματολόγος κ. Βασίλειος Παπαρίζος, υπεύθυνος της μονάδας AIDS του Νοσοκομείου «Ανδρέας Συγγρός». Μας μίλησε για τα προβλήματα καταγραφής αυτών των τόσο κοινωνικά φορτισμένων νοσημάτων και μας επισήμανε τη συχνότητά με τη οποία εμφανίζεται το καθένα.
Η τελευταία εισήγηση πριν από τη μεσημβρινή διακοπή ήταν της παιδιάτρου κ. Άρτεμης Τσίτσικα, Δρος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικής Υπευθύνου του Κέντρου Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων του Νοσοκομείου Παίδων «Η Αγία Σοφία», με θέμα την πρόληψη σε εφήβους και παιδιά. Παρά το προχωρημένο της ώρας, η αίθουσα παρέμεινε γεμάτη για να ακούσουν οι ακροατές αυτή τη θαυμάσια ομιλία, που δόθηκε με πάθος, βαθιά γνώση του αντικειμένου και μεγάλη αγάπη για τους έφηβους και τα παιδιά.
Η απογευματινή συνεδρία του Σαββάτου ξεκίνησε με την ανακοίνωση του Λέκτορα Προληπτικής Οδοντιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βασιλείου Παπαϊωάννου σχετικά με τη στοματική υγιεινή. Όσες φορές και να ακούσουμε πώς και κυρίως γιατί πρέπει να βουρτσίζουμε τα δόντια μας δύο φορές την ημέρα είναι πάντα χρήσιμο.
Στη συνέχεια ο αιματολόγος κ. Παναγιώτης Τσαφταρίδης, Αναπλ. Διευθυντής του Κέντρου Μεσογειακής Αναιμίας του Περιφερειακού Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό», μίλησε για τον έλεγχο μεσογειακών συνδρόμων ως επιτυχημένο παράδειγμα πρόληψης. Με τον πολύ γλυκό του τρόπο μας εξήγησε τι είναι στίγμα μεσογειακής αναιμίας και γιατί πια δεν γεννιούνται παιδιά που να ταλαιπωρούνται με εβδομαδιαίες μεταγγίσεις εφ’ όρου ζωής. Πραγματικά, η εφαρμογή της πρόληψης στο μεγαλείο της!
Τέλος, η Καθηγήτρια Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Αντωνία Τριχοπούλου πραγματεύθηκε στην εισήγησή της τις ευεργετικές επιδράσεις της παραδοσιακής ελληνικής διατροφής στην υγεία. Ακούγοντας αυτήν την παγκόσμια μορφή στον Τομέα της Διατροφής, η παρουσία της οποίας πραγματικά ετίμησε την Διημερίδα και τους Κυθήριους, να μιλά με τόσο απλό τρόπο γιατί πρέπει να τρώμε την αθερίνα μας και το ψωμί μας βουτηγμένο στο υγρό της ζωής, το λάδι, δεν μπορούμε παρά να εφαρμόσουμε τις παραινέσεις της.
Το βράδυ ακολούθησε πρακτική εφαρμογή των ευεργετικών επιδράσεων της ελληνικής διατροφής σε παραδοσιακή ταβέρνα στο Λιβάδι Κυθήρων! Παρευρέθηκαν, εκτός από τους ομιλητές της Διημερίδας και την Οργανωτική Επιτροπή, ο Δήμαρχος Κυθήρων κ. Αρτέμις Καλλίγερος, ο Μητροπολίτης Κυθήρων κκ.. Σεραφείμ καθώς και όλοι οι γιατροί του Γενικού Νοσοκομείου Κυθήρων. Ο χορευτής κ. Στέφανος Χατζηγεωργίου, Διευθυντής της σχολής χορού «Quick step», με τη ντάμα του μας έδωσαν υπέροχα δείγματα αργεντίνικου τάγκο, στα οποία συμμετείχε και η ιατρός κ. Αναστασία Πουλή. Ο d.j. κ. Παναγιώτης Γιαννιώτης μας έτερψε με τις μουσικές επιλογές του και πολλοί από τους παριστάμενους συμμετείχαν στο χορό.
Την Κυριακή 4 Ιουνίου συνεχίστηκε η Διημερίδα με το χειρουργό κ. Ευάγγελο Φιλόπουλο, Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας και Υπεύθυνο της Τηλεφωνικής Γραμμής Διακοπής Καπνίσματος. Μίλησε για τις μεθόδους διακοπής του καπνίσματος και για τα αποτελέσματά τους. Η ομιλία του άγγιξε στην ψυχή όλους τους καπνιστές από το ακροατήριο που κάποια στιγμή στη ζωή τους σκέφτηκαν να κόψουν το κάπνισμα. Ίσως τους έκανε να ξεκινήσουν μια νέα προσπάθεια, αυτή τη φορά με βοηθό την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία.
Σχετικό ήταν και το θέμα της εισήγησης του πνευμονολόγου κ. Σπυρίδωνος Τζάννε, τ. Διευθυντή του Νοσοκομείου Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών και Μέλους του Τριφυλλείου Ιδρύματος Αθηνών, ο οποίος αναφέρθηκε στις ευνοϊκές επιπτώσεις από τη διακοπή του καπνίσματος. Ακολούθησε ολιγόλεπτο διάλειμμα, κατά το οποίο αποχώρησαν οι ομιλητές για το αεροδρόμιο.
Η Διημερίδα όμως συνεχίστηκε με αμείωτο το ενδιαφέρον και την προσέλευση του κοινού. Η φιλόλογος κ. Μαίρη Πλέσσα, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στην κατεύθυνση «Ιστορία και Διδακτική της Ιστορίας» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών (Κατεύθυνση της οποίας Επιστημονικός Υπεύθυνος είναι ο Καθηγητής κ. Λεοντσίνης) με εισήγησή της αναφέρθηκε στην προληπτική ιατρική, όπως αυτή εφαρμοζόταν στα νησιά του Ιονίου κατά την περίοδο των δυτικών ευρωπαϊκών κυριαρχιών σε αυτά. Το ειδικό ενδιαφέρον αυτής της εισήγησης επικεντρώθηκε στην κοινωνική ιστορία του λοιμοκαθαρτηρίου Καψαλιού των Κυθήρων (Λαζαρέτου). Η εισήγηση συνιστά πρόδρομη εργασία της διπλωματικής της εργασίας που εκπονείται υπό την επίβλεψη του κ. Λεοντσίνη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έχει ως στόχο τη συνολική ανάδειξη της ιστορίας του λοιμοκαθαρτηρίου και της εφαρμοζόμενης προληπτικής ιατρικής κατά τους βενετικούς και μεταβενετικούς χρόνους στα Κύθηρα.
Τέλος, ο ιατρός και ιστορικός κ. Κοσμάς Μεγαλοκονόμος, Αναπλ. Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Ιπποκρατείου Νοσοκομείου Αθηνών, αναφέρθηκε στη ζωή και στο έργο του κυθήριου ιατρού Εμμανουήλ Κοντολέοντα, Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών. Η σκιαγράφηση του έργου και της προσωπικότητας του Εμμανουήλ Κοντολέοντος συνιστά συμβολή στην κυθηραϊκή ιστορία και στην ιστορία της ιατρικής στην Ελλάδα γενικότερα. Ο κ. Μεγαλοκονόμος με τον ποιητικό του λόγο συγκίνησε όλους τους παριστάμενους και ιδιαιτέρως τους γηραιότερους που γνώριζαν τον αείμνηστο ιατρό.
Οι εργασίες της Διημερίδας ολοκληρώθηκαν με τον απολογισμό που έγινε από τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής το μεσημέρι της Κυριακής. Και τις δύο ημέρες το ενδιαφέρον που προκλήθηκε ήταν μεγάλο, όπως διαπιστώθηκε από τις ερωτήσεις που οι παριστάμενοι έθεσαν στους ομιλητές και από τις συζητήσεις που ακολούθησαν. Με το σύστημα της τηλεψηφοφορίας μετά από κάθε εισήγηση, που για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε στα Κύθηρα, κατέστη δυνατόν να εκτιμηθεί ο υψηλός βαθμός κατανόησης των θεμάτων από την πλειοψηφία του κοινού. Η μεγάλη απήχηση της Διημερίδας στην κυθηραϊκή κοινωνία φανερώνεται και από το φύλλο αξιολόγησης που διανεμήθηκε, για πρώτη επίσης φορά, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο σκοπός της επετεύχθηκε σε σημαντικό βαθμό. Συγκεκριμένα, από τις απαντήσεις που δόθηκαν στις ερωτήσεις του φύλλου αξιολόγησης προκύπτει ότι τα θέματα των εισηγήσεων φάνηκαν πολύ ενδιαφέροντα στο κοινό (σε ποσοστό 100%), ότι η διοργάνωση επιστημονικών εκδηλώσεων με ιατρικό περιεχόμενο για το ευρύ κοινό θεωρείται αναγκαία (σε ποσοστό 100%) και ότι μετά την παρακολούθηση της Διημερίδας οι σύνεδροι πιστεύουν ότι θα αλλάξουν κάποιες συνήθειες στη ζωή τους (σε ποσοστό 95% συνολικά, από το οποίο το 55% δήλωσε ότι αυτό θα συμβεί σε μεγάλο βαθμό). Όσον αφορά στο σύστημα τηλεψηφοφορίας, το κοινό το έκρινε ως πολύ χρήσιμο (σε ποσοστό 80%) και εύκολο στη χρήση του (σε ποσοστό 89%). Η Διημερίδα συνολικά αξιολογήθηκε ως άριστη (σε ποσοστό 89%) και η άποψη αυτή ενισχύεται και από τα πολλά ενυπόγραφα επαινετικά σχόλια, παρόλο που η συμπλήρωση του φύλλου αξιολόγησης γινόταν ανώνυμα. Πρέπει ωστόσο να επισημανθεί η διαπίστωση των συνέδρων, όπως δηλώθηκε στα φύλλα αξιολόγησης, ότι η παρουσία των νέων ατόμων στη Διημερίδα ήταν περιορισμένη. Κατανοούμε τους λόγους απουσίας τους και ευελπιστούμε ότι σε επόμενη φορά η παρουσία και συμμετοχή τους θα είναι ολοφάνερη. Αυτοί είναι το μέλλον του τόπου και αυτοί είναι που διαμορφώνουν τις συνήθειες των παιδιών και της οικογένειάς τους. Η ενημέρωσή τους και η ενεργός συμμετοχή τους είναι επιτακτική ανάγκη.
Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στην πρωτοβουλία του Επίκουρου Καθηγητή κ. Αλέξανδρου Στρατηγού για τη δωρεάν εξέταση κηλίδων και σπίλων του δέρματος των κατοίκων από τον ίδιο και τους συνεργάτες του στο ιατρείο, που γι’ αυτό το λόγο στήθηκε στην Αίθουσα της Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων. Οι κάτοικοι των Κυθήρων, όπως φάνηκε από τη μεγάλη προσέλευσή τους και από τα επαινετικά σχόλιά τους, αξιολόγησαν ως ιδιαίτερα θετική την πρωτοβουλία αυτή. Μεταξύ των περιστατικών που εξετάσθηκαν εντοπίσθηκαν 1-2 περιπτώσεις που έχρηζαν περαιτέρω αντιμετώπισης.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας κ. Σταύρος Μπεσμπέας ανήγγειλε την ίδρυση στα Κύθηρα Παραρτήματος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας με πρόεδρο τον κ. Λεοντσίνη, στον οποίο ανατέθηκε να συγκροτήσει το Διοικητικό Συμβούλιο. Ο κ. Μπεσμπέας εξεδήλωσε επίσης την πρόθεσή του να στέλνει στο νησί, με τη μέριμνα του Παραρτήματος, την κινητή μονάδα μαστογράφου της Εταιρείας με το προσωπικό της για προληπτικό έλεγχο των κατοίκων.
Ο φάκελος που διανεμήθηκε στους συνέδρους περιείχε τα Πρακτικά της Διημερίδας, έναν καλαίσθητο τόμο που επιμελήθηκαν ο κ. Γεώργιος Ν. Λεοντσίνης και η ιατρός κ. Αναστασία Πουλή. Παράλληλα διανεμήθηκαν τεύχη του περιοδικού της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας καθώς και φυλλάδιά της σχετικά με την πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου, με την υγιεινή διατροφή και με τις δραστηριότητες της Εταιρείας. Όσα Πρακτικά απέμειναν είναι στη διάθεση των δημοτών και βρίσκονται στα γραφεία του Πνευματικού και Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου Κυθήρων (πρώην Δημαρχείο).
Η όλη Διημερίδα μαγνητοσκοπήθηκε από την τοπική τηλεόραση με σκοπό να προβληθεί σε απώτερο χρόνο, Έτσι όλοι οι κάτοικοι των Κυθήρων, έστω και εκ των υστέρων, θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν χρήσιμες συμβουλές για την υγεία τους.
Η γενική εκτίμηση είναι ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη και ενδιαφέρον των κατοίκων για ενημέρωση σε θέματα που αφορούν στην υγεία και κατ’ επέκταση στη ζωή τους. Πιστεύουμε ότι με τις εισηγήσεις των ομιλητών και τις συζητήσεις που ακολούθησαν εμπλουτίστηκαν οι γνώσεις όλων μας.